Tài
liệu này được soạn dịch theo cuốn Practical Vipassanā Meditational
Exercises của Hòa Thượng Mahasi (Hội chủ Đại Hội Kết Tập Tam Tạng Pāḷi
lần thứ sáu tại Yangon Miến Điện1954-1956) và cuốn Four Foundation of
Mindfulness của Hòa Thượng Sīlānanda.
Muốn
hành thiền, trước tiên bạn phải tìm một nơi thích hợp để giúp cho việc
hành thiền của bạn được tốt đẹp. Nơi thích hợp là nơi yên tịnh. Bạn có
thể tìm được nơi yên tịnh trong thiên nhiên. Tuy nhiên, nếu bạn hành
thiền trong nhà, bạn phải tìm một nơi thích hợp cho việc định tâm của
bạn, và mỗi khi hành thiền bạn nên đến đó. Bạn có thể tôn trí nơi hành
thiền bằng một pho tượng hay ảnh Phật, đèn, hoa và thắp một nén nhang để
hổ trợ cho việc hành thiền. Tuy nhiên, những thứ trên không phải là
điều thiết yếu. Ðiều quan trọng là bạn phải có một nơi yên tịnh để hành
thiền.
Bắt
đầu hành thiền, bạn phải chọn một thế ngồi thoải mái thích hợp với bạn.
Bạn có thể ngồi xếp bằng, lưng giữ thẳng. Nếu ngồi kiết già, hai chân
tréo vào nhau, quá khó đối với bạn thì bạn có thể ngồi bán già, đặt chân
này lên chân kia. Nếu ngồi bán già cũng còn khó khăn đối với bạn thì
bạn có thể ngồi theo "lối Miến Ðiện" hay còn gọi là "lối dễ dàng", chân
này đặt trước chân kia, hai chân rời ra mà không chồng lên nhau. Nếu vẫn
còn thấy khó khăn, bạn có thể ngồi trên ghế hoặc trên băng dài. Bạn
cũng có thể dùng gối đệm nếu muốn. Mặc dầu ngồi kiết già là tư thế lý
tưởng, nhưng bạn phải quyết định chọn cho mình một tư thế thích hợp để
có thể duy trì việc hành thiền một cách tốt đẹp nhất. Dầu ngồi ở tư thế
nào đi nữa, điều quan trọng là phải giữ thân thể và lưng cho ngay thẳng.
Chúng ta sẽ nói đến ba loại thiền: Thiền Tha Thứ, Thiền Từ Ái (Niệm Tâm Từ) và Thiền Minh Sát.
Thiền Tha Thứ
Chúng
ta hành Thiền Tha Thứ để loại bỏ mọi cảm giác hối hận và sân hận. Thiền
Tha Thứ có ba phần: xin người khác tha thứ cho mình, tự mình tha thứ
cho người khác, và chính mình tha thứ cho mình.
Trước
khi muốn viết gì lên bảng đen, bạn phải chùi sạch bảng. Cũng vậy, trước
khi tha thứ cho người khác và tha thứ cho chính mình, bạn phải được
người khác tha thứ. Ðôi khi bạn làm một điều gì sai lầm đối với người
nào, bạn cảm thấy ân hận. Ðặc biệt lúc hành thiền, bạn muốn giữ tâm
trong sạch thanh tịnh nhưng những tư tưởng ăn năn hối tiếc này cứ lãng
vãng trong tâm trí khiến cho việc hành thiền của bạn bị rối loạn. Do đó,
điều trước tiên bạn phải xin người khác tha thứ cho bạn.
Sau
đó, chính bạn phải tha thứ cho người khác về những lỗi lầm của họ. Có
thể, có người nào đó làm điều gì sai lầm đối với bạn và làm bạn giận dữ,
bực tức thì bạn cũng phải lọai bỏ những tư tưởng sân hận ấy đi để cho
tâm trí được thảnh thơi. Bạn phải tha thứ cho mọi người, nếu không tha
thứ thì bạn không thể hành thiền được; bởi vậy, Thiền Từ Ái và Thiền Tha
Thứ đi liền với nhau, nếu bạn không thể tha thứ cho một người nào đó
thì bạn không thể rải tâm từ tới họ được. Như vậy, điều thứ hai là bạn
phải tha thứ cho mọi người.
Một
điều rất quan trọng nữa là bạn phải tha thứ cho chính mình. Ðôi khi bạn
cảm thấy tha thứ cho mình là một điều khó khăn. Nếu bạn không thể tha
thứ cho chính mình thì những tư tưởng sân hận, bực tức về chính mình sẽ
quấy rối việc hành thiền của bạn. Bởi thế, điều thứ ba là trước khi hành
thiền từ ái là bạn phải hành thiền tha thứ cho chính mình.
Như vậy, Thiền Tha Thứ là điều kiện tiên quyết để hành Thiền Từ Ái.
Thiền Từ Ái (Niệm Tâm Từ)
Tâm
từ (metta) là một trong bốn đề mục của Tứ Vô Lượng Tâm hay phạm trú
(Brahma- vihara: nơi trú ngụ của các bậc phạm thiên). Thiền từ ái được
giải thích và hướng dẫn kỹ càng trong sách Thanh Tịnh Đạo
(Visudhimagga). Người nào muốn hành thiền từ ái một cách nghiêm túc cần
phải theo đúng những lời chỉ dẫn trong sách này. Phần thực hành ghi lại ở
đây là để bổ túc cho các thiền sinh hành Thiền Minh Sát. Trong khi hành
Thiền Minh Sát, thiền sinh cần dành thì giờ mỗi ngày (khoảng 30 phút)
để thực hành bốn pháp hỗ trợ. Niệm tâm từ là một trong bốn pháp hỗ trợ
đó. Ba pháp kia là: Niệm ân Đức Phật, Niệm cơ thể ô trược, và niệm sự
chết.
Lòng
từ ái có thể ví như một lọai dầu nhớt chế vào máy giúp máy chạy trơn
tru. Không ai muốn lái một chiếc xe đã hết dầu nhớt vì sợ xe hư, thế mà
ít ai nhớ châm thêm dầu nhớt từ ái trong sự liên hệ với mọi người; thảo
nào có rất nhiều sự bế tắt, nhiều trục trặc trong sự liên hệ với nhau.
Nếu người ta chịu châm một ít dầu nhớt từ ái vào sự liên hệ giữa người
với người thì biết bao sự tắt nghẹn, bế tắt được giảm thiểu; biết bao
nỗi giận hờn, ghen ghét thù hận, ác ý, ganh tỵ sẽ vắng mặt trên thế
gian.
Thực hành Thiền Từ Ái sẽ đem lại cho ta mười một lợi ích sau đây, như Đức Phật đã dạy:
1. Ngủ an lành.
2. Không gặp ác mộng.
3. Thức dậy an lành.
4. Được mọi người thương mến
5. Được phi nhân thương mến
6. Được Chư Thiên bảo vệ.
7. Lửa, thuốc độc, và vũ khí không làm hại được.
8. Dễ tập trung tâm ý.
9. Mặt mày trong sáng dễ mến.
10. Không bối rối trong lúc chết.
11. Nếu tâm từ được phát triển cao hơn thì được tái sanh về cõi Phạm Thiên.
Muốn hưởng được lợi ích trên, chúng ta phải thực hành Thiền Từ Ái.
Từ
ái là một loại tình thương, lòng thành thật mong muốn tất cả chúng sanh
được an vui hạnh phúc. Lòng từ ái chẳng dính dấp gì đến sự luyến ái,
dính mắc vào riêng một cá nhân nào. Ðó là một tình thương thật trong
sạch, một sự ước mong thành thật cho chính mình và cho người khác. Khi
lòng từ ái chân thành tràn ngập tâm bạn, bạn cảm thấy an bình và tĩnh
lặng, nguồn an lạc thanh tịnh này sẽ tuôn tràn đến những người mà bạn
hướng tâm đến. Khi bạn hướng lòng từ ái này đến tất cả chúng sanh, tất
cả chúng sinh sẽ được thấm nhuần lòng từ ái của bạn. Tư tưởng từ ái này
cũng sẽ tạo một bầu không khí thân thiện, an lành giữa mọi người, khiến
cho sự liên hệ giữa mọi người được hài hòa, thoải mái.
Khi
thực hành Thiền Từ Ái, bạn khởi đầu rải tâm từ cho chính mình, bạn mong
ước cho chính mình được an vui hạnh phúc. Khi đọc thầm câu: "nguyện cho
tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình
an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm không
phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại" không có nghĩa là bạn ích kỷ, bởi vì muốn rải tâm từ ái đến người khác thì trước tiên bạn phải có tư tưởng từ ái với chính mình.
Khi
rải tâm từ ái cho chính mình bạn cũng lấy mình làm ví dụ điển hình.
Ðiều này có nghĩa là bạn nói: "nguyện cho tôi tràn đầy tình thương,
khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh
tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui,
không gặp chướng ngại" thì đồng thời bạn cũng liên tưởng rằng: "ta muốn
tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, muốn có đầy đủ sức khỏe, bình
an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm không
phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại" thì người khác cũng
có mong cầu như ta vậy, lấy bụng ta suy ra bụng người ta cũng cầu mong
cho "người khác có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không
gặp chướng ngại" như ta vậy.
Sau
khi rải tâm từ cho chính mính, bạn rải tâm từ đến cho tất cả chúng
sanh. Sở dĩ bạn phải rải tâm từ cho mình trước bởi vì nếu chính ta không
đuợc an lạc tĩnh lặng thì làm sao có thể rải sự an lạc tĩnh lặng đến
cho người khác. Bởi vậy, trước khi rải tâm từ đến mọi người, mọi chúng
sanh, bạn phải khởi động và vun bồi lòng từ ái này trong chính mình. Bạn
có thể rải tâm từ bằng nhiều cách. Bạn có thể rải tâm từ đến tất cả
chúng sanh căn cứ theo chỗ ở. Chúng
sanh ở đây bao gồm cả súc vật, côn trùng v.v... Trước hết, bạn rải tâm
từ đến tất cả chúng sanh trong nhà bạn. Tiếp theo đó bạn rải tâm từ đến
tất cả chúng sanh trong khu vực bạn đang cư ngụ, trong thành phố, trong
quận, trong tiểu bang, trong nước, trên thế giới, trong vũ trụ, và cuối
cùng là rải tâm từ đến tất cả chúng sanh một cách tổng quát. Khi nói các
câu trên, bạn hãy cố gắng hình dung ra những chúng sanh mà bạn hướng
đến đang mạnh khoẻ, an lạc và hạnh phúc. Tư tưởng từ ái của bạn sẽ đến
với họ và khiến họ thật sự mạnh khoẻ, an lạc và hạnh phúc. Việc hành
Thiền Từ Ái kéo dài trong mười lăm phút. Bạn cũng có thể rải tâm từ ái
đến từng hạng người: Thầy tổ, cha mẹ, thân bằng quyến thuộc, bạn bè,
người không quen biết, người không có thiện cảm với mình và tất cả chúng
sanh.
Thực Hành Thiền Tha Thứ và Thiền Từ Ái
Khi hành Thiền Tha Thứ, xin bạn chắp hai tay và đọc:
Vì
lầm lạc và không minh mẫn nên tôi đã có hành động, lời nói và ý nghĩ
sai lầm làm thiệt hại và gây ra đau khổ cho người khác, cho chúng sanh
khác. Xin tất cả mở rộng lòng từ bi và trí tuệ tha thứ cho tôi.
Tôi thành thật tha thứ cho tất cả những ai đã có hành động, lời nói và ý nghĩ sai lầm làm thiệt hại và gây ra đau khổ cho tôi.
Tôi thành thật tha thứ cho chính tôi và nguyện từ nay về sau làm lành, lánh dữ, giữ tâm trong sạch.
Bạn nên đọc các câu trên từ năm đến mười lần trước khi hành Thiền Từ Ái hay Niệm Tâm Từ.
Ngay sau Thiền Tha Thứ, bạn có thể hành Thiền Từ Ái như sau:
a) Rải tâm từ đến chúng sanh theo nơi chốn:
Khi hành Thiền Từ Ái theo cách này, bạn có thể niệm thầm trong tâm vào khoảng mười lần những câu sau đây:
Nguyện
cho tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe,
bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm không
phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong nhà này tràn đầy tình thương, khoan dung
tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng,
thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp
chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong khu vực này tràn đầy tình thương, khoan
dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không
gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong thành phố này tràn đầy tình thương, khoan
dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không
gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong tiểu bang này tràn đầy tình thương, khoan
dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không
gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong nước này tràn đầy tình thương, khoan dung
tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng,
thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp
chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trên thế giới thân tràn đầy tình thương, khoan
dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp
chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh trong vũ trụ tràn đầy tình thương, khoan dung tha
thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân
không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng
ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy
đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật
bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
b) Rải tâm từ qua từng hạng người:
Khi hành Thiền Từ Ái theo cách này, bạn có thể niệm thầm trong tâm vào khoảng mười lần những câu sau đây:
Nguyện
cho tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe,
bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm không
phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho thầy tổ tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức
khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh,
tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho cha mẹ tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ,có đầy đủ sức
khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm
không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho những người trong gia đình tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha
thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân
không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng
ngại.
Nguyện
cho thân bằng quyến thuộc tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ,
có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân
không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng
ngại.
Nguyện
cho bạn bè tôi tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy đủ sức
khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật bệnh, tâm
không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho những người cùng sở làm với tôi tràn đầy tình thương, khoan dung
tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng,
thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp
chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả thiền sinh tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy
đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật
bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho những người không quen biết tôi tràn đầy tình thương, khoan dung
tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng,
thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp
chướng ngại.
Nguyện
cho những người không có thiện cảm với tôi tràn đầy tình thương, khoan
dung tha thứ, có đầy đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh
lặng, thân không tật bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không
gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh tràn đầy tình thương, khoan dung tha thứ, có đầy
đủ sức khỏe, bình an, hạnh phúc, thanh tịnh tĩnh lặng, thân không tật
bệnh, tâm không phiền não, hàng ngày an vui, không gặp chướng ngại.
Nguyện
cho tất cả chúng sanh đừng có oan trái lẫn nhau, hãy cho được sự an
vui, đừng có khổ, đừng làm hại lẫn nhau, đừng hẹp lượng; hãy cho được
sống lâu, đừng có bệnh hoạn, hãy cho được thành tựu đầy đủ, hãy giữ mình
cho được an vui; tất cả chúng sanh đang đau khổ, xin cho dứt khổ, đang
kinh sợ, xin cho hết kinh sợ, đang thương tiếc, xin cho hết thương tiếc.
Sau khi đã rải tâm từ ái đến toàn thế giới và tất cả chúng sanh. Bây giờ chúng ta hãy hành Thiền Minh Sát.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét